«Από πού έρχονται τα σώβρακα» - Joe Bennett

Το βιβλίο αυτό πιθανώς να αδικείται λίγο από τον τίτλο και από το (ωραίο κατά τα άλλα) εξώφυλλό του, καθώς δεν αντιπροσωπεύουν σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο· παραπέμπουν περισσότερο σε μια φτηνή κωμωδία με βεβιασμένο χιούμορ, ενώ δεν είναι σε καμία περίπτωση έτσι. (Βέβαια, για να είμαι απόλυτα δίκαιος, η αλήθεια είναι πως ο ελληνικός τίτλος είναι πιστή μετάφραση του πρωτότυπου και το εξώφυλλο είναι πολύ καλύτερο από αυτό της πρωτότυπης έκδοσης).

 εκδ. Ωκεανίδα (2010) - σελ.254

μτφ. Μυρτώ Σπανδώνη

Ο Τζο Μπένετ αγοράζει ένα σετ πέντε σλιπ αντί 8,59 δολαρίων. Έκπληκτος από την εξωφρενικά χαμηλή τιμή, διερωτάται με ποιον τρόπο και με τι κόστος κατασκευάζονται ώστε να μπορούν να πωλούνται τόσο φθηνά (και να αποφέρουν κέρδος). Ξεκινώντας από το πολυκατάστημα όπου τα αγόρασε, φτάνει στην άλλη άκρη του νήματος : στην Κίνα, εκεί όπου κατασκευάζονται και από όπου εξάγονται σε όλον τον κόσμο. Αποφασίζει, λοιπόν, να κάνει ένα οδοιπορικό στην άγνωστη αυτή χώρα, με σκοπό να δει από κοντά τη διαδικασία κατασκευής και εξαγωγής των εσωρούχων, και για δύο μήνες περιπλανιέται στη Σαγκάη και σε κάποιες κινεζικές επαρχίες.

Το βιβλίο ετούτο ομοιάζει αρκετά με τις τηλεοπτικές ταξιδιωτικές εκπομπές, στις οποίες ο δημοσιογράφος κάνει μια βουτιά στα άδυτα της τοπικής κοινωνίας και μας παρουσιάζει την καθημερινότητά της.

Ο ίδιος ο Μπένετ είναι ο μέσος δυτικός πολίτης. Μεγαλωμένος σε αστικό περιβάλλον, έχοντας πολλές ανέσεις ως δεδομένες και εμποτισμένος με αρκετές προκαταλήψεις, αγνοεί ολοκληρωτικά την γοργή ανάπτυξη καθώς και τον πολιτισμό της Κίνας.

Έτσι, μέρα με τη μέρα, η έρευνά του ξεστρατίζει από τον αρχικό σκοπό της. Η περιέργεια (ή και καχυποψία) για την χαμηλή τιμή των κινέζικων προϊόντων, δίνει τη θέση της στην περιέργεια για μια χώρα που ενώ καλύπτει μια τεράστια έκταση και ο λαός της αποτελεί περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού της γης, εντούτοις ελάχιστοι δυτικοί γνωρίζουν την ιστορία της και την σύγχρονη πορεία της.

Μέσα από τις 250 περίπου σελίδες, λοιπόν, ο Βρετανός αρθρογράφος στην ουσία μας συστήνει την Κίνα και τον κινεζικό λαό.

Μας μιλάει για την εκρηκτική ανάπτυξη της συνεχώς εκβιομηχανιζόμενης ασιατικής χώρας, για τις θρησκείες και τον Βούδα, για την χαοτική διαφορά ανάμεσα στις πόλεις και στην περιφέρεια, για τις άσχημες συνθήκες εργασίας και τους χαλαρούς νόμους, για το αίσθημα ανωτερότητας των Κινέζων, τον τεράστιο σεβασμό τους στον θεσμό της οικογένειας, τον ρατσισμό αλλά και για την ευγένειά τους, για την κάκιστη οδηγική συμπεριφορά τους, για τα σώματα ασφαλείας, για τα φαγητά και τα τσοπστικς.

Πολύ καλογραμμένο, με εύθυμο λόγο που είναι συγχρόνως γραπτός και προφορικός, με αυθόρμητο χιούμορ και απαλλαγμένο από προκαταλήψεις και πολιτικώς ορθά σχόλια, το «Από πού έρχονται τα σώβρακα» διαβάζεται πολύ ευχάριστα και δίνει μια γενική εικόνα για μια χώρα και μια κοινωνία που οι περισσότεροι –όπως άλλωστε κι ο ίδιος ο συγγραφέας– γνωρίζουμε ελάχιστα.

Από όσο μπορώ να αντιληφθώ, η μετάφραση –λόγω του ιδιόμορφου συγγραφικού ύφους του Μπένετ– πρέπει να ήταν αρκετά απαιτητική. Εξαιρώντας μια-δυο γκάφες στις οποίες υπέπεσε, σε γενικές γραμμές την βρήκα πάρα πολύ καλή· προσωπικά, κατά την ανάγνωση αισθανόμουν τον ίδιο τον Μπένετ να μου εξιστορεί τις εμπειρίες του!

Και ένα βίντεο στο οποίο ο συγγραφέας διαβάζει τις πρώτες σελίδες.

¶ Άλλο ένα βιβλίο σχετικό με την Κίνα είναι το μυθιστόρημα του Henning Mankell, «Ο άνθρωπος από το Πεκίνο».