«Το ημερολόγιο ενός τρελού», Νικολάι Γκόγκολ

Ένα από τα θετικά του παζαριού των εκδοτών είναι ότι μπορεί κανείς να εξοπλίσει τη βιβλιοθήκη του με (Έλληνες και ξένους) κλασικούς χωρίς να καταξοδευτεί. Σε μια επίσκεψή μου σε ένα προηγούμενο παζάρι, λοιπόν, δεν έχασα την ευκαιρία να προσθέσω το γνωστό διήγημα του Γκόγκολ (1809-1852) στη συλλογή μου.

εκδ. Κοροντζή (2007) - σελ. 59

μτφρ. Ι. Ζαφειρόπουλος

Ήρωας του διηγήματος αυτού είναι ο Αυξέντιος, ένας δημόσιος υπάλληλος στη Ρωσία του 19^ου αιώνα. Ο Αυξέντιος -που τα έχει και λίγο χαμένα- ερωτεύεται την κόρη του διευθυντή του. Έκτοτε, προσπαθεί να μάθει ότιδήποτε μπορεί γι’αυτήν έτσι ώστε να κάνει ό,τι χρειάζεται για της αρέσει και τότε είναι που η τρέλα θα του χτυπήσει για τα καλά την πόρτα.

Μέσα από τις χιουμοριστικές (για εμάς -σοβαρότατες, όμως, για αυτόν) καταγραφές του ημερολογίου του ήρωα, ξεπροβάλλουν κάμποσοι προβληματισμοί, όπως λ.χ. οι ταξικές ανισότητες, η δύναμη του πλούτου, η αξία της επαγγελματικής καταξίωσης και της κοινωνικής ανέλιξης. Προβληματισμοί που ενάμιση αιώνα μετά, μόνο ξεπερασμένοι και μακρινοί δεν φαντάζουν.

Κατά τη γνώμη μου, η φόρμα του διηγήματος (γενικότερα του γραπτού λόγου) δεν ταιριάζει απολύτως στο συγκεκριμένο έργο. Ο παραληρηματικός ημερολογιακός μονόλογος του Αυξεντίου δύσκολα μπορεί να αποδοθεί με αξιώσεις στον γραπτό λόγο και ως εκ τούτου διαβάζοντάς τον είναι δύσκολο να εισπράξει κανείς εξολοκλήρου την αγωνία και τον παραλογισμό του. Υποθέτω πως η θεατρική απόδοση του έργου μπορεί να το απογειώσει και να μεταδώσει τον επιθυμητό συνδυασμό γέλιου και προβληματισμού. 

Τέλος, παραθέτω μια θεατρική απόδοση του 1981 από τον αείμνηστο Κώστα Καρρά.

Οι κεραίες μιας άλλης εποχής

Το θέμα των ημερών είναι αναμφίβολα το λουκέτο στην Ε.Ρ.Τ. και φυσικά δεν θα μπορούσε να μην απασχολεί κι εμένα. Καθώς, όμως, το ιστολόγιο έχει αμιγώς βιβλιοφιλικό χαρακτήρα, τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας δεν θα σχολιαστούν από το βήμα ετούτο. 

Βέβαια, καθώς ακούγονται πολλές φωνές που υπερασπίζονται τον πολιτιστικό χαρακτήρα της Ε.Ρ.Τ., δεν μπορώ να μην γράψω κι εγώ το παράπονό μου για την «εξαφάνιση» του διαδικτυακού της αρχείου και μαζί με αυτό (πιο συγκεκριμένα) για την «εξαφάνιση» του αρχείου της βιβλιοφιλικής εκπομπής «Οι κεραίες της εποχής μας».

Η εκπομπή αυτή δεν είχε πέσει στην αντίληψή μου την εποχή που προβαλλόταν και έχοντάς την ανακαλύψει τον τελευταίο καιρό, κάθε εβδομάδα «καταβρόχθιζα» ένα-δυο επεισόδια, κάνοντας νοερά λογοτεχνικά ταξίδια σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Μονίμως στα «αγαπημένα» ο σύνδεσμος της σελίδας, μου έδωσε τη χαρά να μου γνωρίσει μερικούς μεγάλους συγγραφείς (και μερικούς νομπελίστες, ανάμεσά τους) και να κρυφοκοιτάξω στα σπίτια, τα γραφεία και τις πλούσιες βιβλιοθήκες τους.

Χαίρομαι που πριν πέσει η ιστοσελίδα πρόλαβα να δω και να ακούσω τον Ουμπέτο Έκο, τον Ενρίκε Βίλα-Μάτας, τον Θοδωρή Καλλιφατίδη, την Ναντίν Γκόρντιμερ, τον Λεονάρντο Παδούρα, τον Λουίς Σεπούλβεδα, την Ντόνα Λεόν, την Φύλις Ντόροθι Τζέιμς, τον Τζον Λε Καρέ, τον Μορίς Αττιά, τον Μάριο Βάργκας Λιόσα, τον Αντρέα Καμιλλέρι, τον Χένινγκ Μάνκελ, τον Ντάνιελ Τσαβαρία, την Άνι Πρου, τον Αντόνιο Λόμπο Αντούνες, αλλά ταυτόχρονα λυπάμαι για τις υπόλοιπες συνεντεύξεις που δεν πρόλαβα να παρακολουθήσω (και δεν βρήκα ποτέ τρόπο να τις αποθηκεύσω ώστε να μπορώ να τις παρακολουθώ χωρίς να είναι απαραίτητη η πρόσβαση στο διαδίκτυο και στη σχετική ιστοσελίδα).

Φέρτε πίσω το διαδικτυακό αρχείο!