Περί της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης του Κολωνακίου

 

Τον περασμένο μήνα πληροφορήθηκα από το διαδίκτυο για τα εγκαίνια της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης στην πλατεία Δεξαμενής, στο Κολωνάκι. Πραγματικά, πρόκειται για μια πολύ πρωτότυπη ιδέα : παίρνεις βιβλία, αφήνεις βιβλία, χωρίς περιορισμό, 24 ώρες το 24ωρο.

Η έμπνευση και ο σχεδιασμός ανήκουν σε δύο νεαρούς αρχιτέκτονες, την Ειρήνη Αιμιλία Ιωαννίδου και τον Ελευθέριο Αμπατζή· η κατασκευή πραγματοποιήθηκε με δωρεά κατασκευαστικής εταιρείας και η Εθνική Βιβλιοθήκη δώρισε 400 τίτλους.

Όλα καλά ως εδώ.

Η επί τόπου επίσκεψή μου, όμως, με απογοήτευσε. Όταν δύο εβδομάδες περίπου μετά τα εγκαίνια ανηφόρισα προς την πλατεία Δεξαμενής, το θέαμα που αντίκρισα δεν ήταν ακριβώς αυτό που περίμενα. Μια έρημη πλατεία με δυο-τρεις κούνιες σε μια άκρη και σε μια γωνιά της έστεκε μαραμένη η βιβλιοθήκη. Ενώ ανέμενα πως θα την περιτριγύριζε πλήθος κόσμου, σαν κάτι το πρωτόγνωρο για την περιοχή, εντούτοις δεν υπήρχε ψυχή.

Αφού, λοιπόν, την περιεργάστηκα αρχικά από απόσταση, έπειτα την πλησίασα και διαπίστωσα πως μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα λειτουργίας, η βιβλιοθήκη βρισκόταν ήδη σε κατάσταση αποσύνθεσης. Δεν ξέρω τι απέγιναν τα 400 βιβλία που δώρισε η Εθνική Βιβλιοθήκη, αλλά εγώ δεν είδα πάνω από 40-50 βιβλία –στην πλειοψηφία τους ξενόγλωσσα τεχνικά και επιστημονικά, λίγες εφημερίδες και μερικά βιβλιαράκια των εκδόσεων Λυχνάρι. Και τα περισσότερα πεταμένα όπως-όπως μέσα στα ράφια, λες και προορίζονταν για ανακύκλωση.

Τώρα, το πώς τα τετρακόσια βιβλία των εγκαινίων έγιναν πενήντα και μάλιστα σε λιγότερο από έναν μήνα λειτουργίας, ε, αυτό είναι απορίας άξιον. Εντάξει, το καταλαβαίνω πως όλο και κάποιος θα πάει και θα πάρει ένα-δύο-τρία βιβλία χωρίς να αφήσει αντίστοιχα τόσα –αυτό το ήξεραν εξαρχής και οι δημιουργοί και στο κάτω-κάτω δεν είναι μεμπτό εφόσον προωθεί την φιλαναγνωσία– αλλά τελικά πόσοι πρόλαβαν να το κάνουν μέσα σε λίγες μέρες;

Μία ένσταση που έχω είναι η επιλογή της τοποθεσίας. Γιατί επελέγη μια όχι τόσο κεντρική πλατεία του Κολωνακίου και όχι το Σύνταγμα ή το Θησείο ή η Ερμού; Πιστεύω πως σε κάποιο από τα πιο πολυσύχναστα σημεία του κέντρου θα είχε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία το εγχείρημα.

Εν κατακλείδι, δεν είμαι αντίθετος με τη ιδέα της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης –κάθε άλλο. Βέβαια, θεωρώ πως είναι εντελώς έξω από την κουλτούρα των Ελλήνων, αλλά αυτό δεν θα πρέπει να είναι ανασταλτικός παράγων. Η κουλτούρα μπορεί να αλλάξει, δεν είναι κάτι το στατικό.

Η βιβλιοθήκη αυτή είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά θέλει πολλή δουλειά ακόμα. Λογικό είναι να μην αγκαλιαστεί από την αρχή, ίσως και να αντιμετωπιστεί με κάποια καχυποψία ή επιφυλάξεις (“κι αν κάποιος πάει και τη νύχτα και τα πάρει όλα;” ρωτούσε μια δημοσιογράφος τους δύο δημιουργούς). Απλώς ήλπιζα πως θα τύγχανε περισσότερου σεβασμού –τουλάχιστον για τον πρώτο καιρό.

Δεν πειράζει, όμως. Το πρώτο βήμα έγινε.

Θα την ξανα-επισκεφθώ στο μέλλον και εύχομαι να γράψω πολύ καλύτερα λόγια τότε.