«Παγιδευμένος στα γρανάζια – αναμνήσεις ενός trader»

Πήρα το βιβλίο αυτό με την Κυριακάτικη Ημερησία, η οποία έχει ξεκινήσει μια σειρά βιβλίων με οικονομικά θέματα. Το συγκεκριμένο αποτελεί μια συγκλονιστική αυτοβιογραφία του Γάλλου trader, Jérôme Kerviel (γεν. 1977), με θέμα την περιβόητη υπόθεσή του ενάντια στην Société Générale. Το 2008, ο Kerviel κατηγορήθηκε από την τράπεζα ότι, ως διαπραγματευτής, εκτελούσε συναλλαγές για τις οποίες δεν ήταν εξουσιοδοτημένος, με αποτέλεσμα να ζημιώσει την τράπεζα κατά το ποσό των 4,9 δις €.

εκδ. Παπαδόπουλος (2010) - σελ.217

μτφρ. Ιωάννα Συρίγου

 Ο Kerviel αρχικά κάνει μια σύνοψη της υπόθεσής του, επιχειρηματολογώντας εν συντομία για να στηρίξει τη θέση του. Έπειτα, περιγράφει την πορεία του από το πανεπιστήμιο και την πρακτική που ολοκλήρωσε στον τραπεζικό τομέα, μέχρι την πρόσληψή του από την  Société Générale – πραγματοποίηση ενός ονείρου για αυτόν.

Εκεί, βοηθός των διαπραγματευτών αρχικά, σύντομα κατάφερε να γίνει και ο ίδιος ένας από τους διαπραγματευτές (trader). Έπειτα από λίγο καιρό άρχισε να κάνει όλο και πιο παράτολμες κερδοσκοπικές κινήσεις, διακινδυνεύοντας όλο και μεγαλύτερα ποσά, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο. Όλες αυτές οι συναλλαγές αποδεικνύονταν κερδοφόρες, οπότε δεν αντιμετώπιζε συνέπειες. Κάποιοι οργανισμοί ελέγχου σημείωναν το γεγονός, αλλά η τράπεζα τον κάλυπτε. Στις αρχές του 2008, όμως, οι προϊστάμενοί του ανακίνησαν το θέμα και στη συνέχεια πήρε τον δρόμο της δικαιοσύνης.

Σύμφωνα με τον Kerviel -και αυτή ήταν η υπερασπιστική του γραμμή- όλοι οι προϊστάμενοί του, όχι μονάχα ήξεραν τις παράτολμες στρατηγικές που υιοθετούσε (αφού είχαν στη διάθεσή τους όλα τα αναλυτικά αποτελέσματα καθημερινώς) αλλά σιωπηρά τον ενθάρρυναν να ενεργεί έτσι, παρόλο που αυτό επισήμως απαγορευόταν. Ενός είδους άτυπη έγκριση, δηλαδή. Ως εκ τούτου, ο ίδιος δεν αποποιείται τις ευθύνες του, αλλά δεν δέχεται ότι είναι ο μόνος υπεύθυνος.

Μετά από την επιχειρηματολογία του, ακολουθεί η περιγραφή των αδιάκοπων αγώνων στα δικαστήρια, οι μέρες στη φυλακή και τα προβλήματα με τη νομική του ομάδα.

 

Η αφήγηση δεν περιέχει δύσκολα τεχνικά κομμάτια σε βαθμό που κάποιος εκτός του αντικειμένου να μην μπορεί να την παρακολουθήσει. Εξάλλου, ο σκοπός του Kerviel είναι να ακουστεί η γνώμη του και να τονίσει ότι οι προϊστάμενοί του ήξεραν ακριβώς τι έκανε και δεν ενεργούσε κρυφά και αυτοβούλως ούτε και είχε σκοπό ποτέ να ζημιώσει την τράπεζα ή να επωφεληθεί ο ίδιος.

        Δεν θα σταθώ τόσο στην επιχειρηματολογία του Kerviel και στο κατά πόσο είναι ένοχος ή όχι, όσο στο πώς ο ίδιος βίωσε την όλη διαδικασία. Όντας ένας άνθρωπος χωρίς καμία απολύτως σχέση με την αστυνομία και τα δικαστήρια, βρέθηκε ξαφνικά μπλεγμένος σε μια ασύλληπτη υπόθεση. Κράτηση 48 ωρών στο αστυνομικό τμήμα, δακτυλικά αποτυπώματα, σωματικοί έλεγχοι, συνεχόμενες πολύωρες ανακρίσεις. Έπειτα, διαρκές κρυφτό με τους δημοσιογράφους που καραδοκούσαν παντού για μια φωτογραφία ή μια δήλωση. Συνεχείς αλλαγές στην νομική του ομάδα, καθώς οι δικηγόροι του έρχονται σε προστριβές μεταξύ τους για την ηγεσία της υπεράσπισης και την επακόλουθη δημοσιότητα. Φυλάκιση για πάνω από έναν μήνα. Συνεχείς απορρίψεις των αιτημάτων του από το δικαστήριο. Πραγματικά, πρόκειται για σκηνές βγαλμένες από ταινία, οι οποίες όμως συνέβησαν στα αλήθεια και αυτό είναι που τις κάνει τόσο συγκλονιστικές.

Επίσης, ο τρόπος που είναι γραμμένο το βιβλίο, καθηλώνει. Ο λόγος είναι περισσότερο προφορικός παρά γραπτός, χωρίς αυστηρή δομή και αναδεικνύει την  απόγνωση και την αγωνία του πρωταγωνιστή να ακουστεί η θέση του και να μας πείσει για το ότι δεν είναι ο αποκλειστικός ένοχος.

Τελικά, ο Kerviel καταδικάστηκε το 2010 για κατάχρηση εμπιστοσύνης, δόλια εισαγωγή δεδομένων στα ηλεκτρονικά συστήματα και πλαστογραφία. Άσκησε έφεση, η οποία εκδικάστηκε τον Οκτώβριο του 2012, με την απόφαση να είναι πενταετής φυλάκιση και υποχρέωση να επιστρέψει το ποσό των 4,9 δισ. € στην τράπεζα.

Ένα βίντεο όπου ακούγονται όλες οι γνώμες (υπέρ και κατά του Kerviel), στο οποίο μιλά και ο γνωστός rogue trader Nick Leeson.

Και μια συνέντευξη του Kerviel και του δικηγόρου του, αμέσως μετά την απόρριψη της έφεσης, τον περασμένο Οκτώβριο.