Δύο νουβέλες του Saul Bellow

Σε αυτό το τεύχος της συλλογής βραβείων Νόμπελ περιλαμβάνονται δύο νουβέλες του Saul Bellow (1915-2005).

εκδ. Καστανιώτη-FAQ (2010) – σελ. 206

μτφρ. Β. Καλλιπολίτης & Κ. Αγγελάκη-Ρουκ

Η πρώτη είναι «Η μοναδική», μία νουβέλα εσωτερικότητας και ενδοσκόπησης, η οποία περιστρέφεται γύρω από τον Χάρυ Τρέλμαν, έναν άνθρωπο που έχει ιδιαιτέρως οξυμένη την αίσθηση της παρατηρητικότητας και προσφέρει τις συμβουλές του για διάφορα ζητήματα της ζωής σε έναν δισεκατομμυριούχο. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι ξανασυναντά μετά από δεκαετίες την παλιά αγαπημένη του, Έιμυ, η οποία έχει προσληφθεί ως εκτιμήτρια από τον μεγιστάνα. Έτσι, ο Χάρυ αναλογίζεται τα γεγονότα που συνέβησαν ανάμεσα σε κείνον και την Έιμυ, τον πρώην άντρα της και καλύτερό του φίλο, τη μητέρα του.

Η «Μοναδική» δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε. Βρήκα ενδιαφέρουσα μεν την αφηγηματική τεχνική, που ανακατεύει απροειδοποίητα τις μύχιες σκέψεις με την πραγματικότητα και το παρόν με το παρελθόν, αλλά η έλλειψη πλοκής και το βάρος που δίνεται σε συναισθήματα και μπερδεμένες αναμνήσεις του Χάρυ, με άφησαν με μια χλιαρή αίσθηση.

Αντίθετα, μου άρεσε αρκετά η δεύτερη νουβέλα, «Άδραξε τη μέρα».

Ο Τόμυ Ουίλχελμ δεν δείχνει να τα έχει καταφέρει πολύ καλά στη ζωή του. Άνεργος, χωρισμένος (με την γυναίκα του να τον απομυζεί, προφασιζόμενη την ανατροφή των δύο αγοριών τους), σε αθλία οικονομική κατάσταση, με άσχημη σχέση με τον πατέρα του και ανύπαρκτη σχέση με την αδερφή του. Μοιάζει απεγνωσμένος και τελικά καταντά έρμαιο στις κομπίνες ενός κομπογιαννίτη ψυχολόγου.

Ο Τόμυ δίνει την αίσθηση ενός ανώριμου και αφελούς ανθρώπου, αλλά δεν είναι έτσι. Παρότι έκανε πολλές επιπόλαιες επιλογές κατά το παρελθόν, έχει συνειδητοποιήσει τα λάθη του και προσπαθεί να βρει τρόπο να ορθοποδήσει. Ζητά επανειλημμένως συμπαράσταση από τον πατέρα του, όμως εκείνος επιμένει να τον επιπλήττει αυστηρά για τα σφάλματά του και αρνείται πεισματικά να τον βοηθήσει (ηθικά και οικονομικά) - αν και στους ξένους συνεχώς υπερηφανεύεται για τον «επιτυχημένο» γιο του. Έτσι ο Τόμυ εμπιστεύεται τις λιγοστές οικονομίες του στον απατεώνα (ο οποίος υπόσχεται ότι θα τις πολλαπλασιάσει στο χρηματιστήριο) παρόλο που κι ο ίδιος υποπτεύεται ότι κάτι δεν πάει καλά.

Εδώ, ο Bellow θίγει μια σειρά από ακανθώδη ζητήματα, όπως η ανωριμότητα των επιλογών, η δύναμη του χρήματος, οι διαφορετικές οπτικές παιδιών-γονέων, η επιδειξιομανία, η οικογενειακή θαλπωρή και τονίζει την ανάγκη για κατανόηση και συμπαράσταση που έχει ανάγκη ο οποιοσδήποτε και που αν δεν τα βρει από τους οικείους του, τότε μπορεί να στραφεί οπουδήποτε και γίνεται ευάλωτος σε ποικίλες κακοτοπιές.